Recensie Mattheüs Passion 2024

Recensie Zomermatinee 20 juli 2024
juli 24, 2024
Recensie Mattheuspassion 2023
augustus 21, 2023

Emotie en respect maken de Matthäus Passion menselijk

 

Jeanette Vergouwen-de Caluwe

 

Veertig jaar geleden schreef ik mijn eerste recensie over de uitvoering van de Matthäus Passion, die door de Nederlandse Bach Vereniging (NBV) in Aardenburg werd verzorgd. Ik moet eerlijk zeggen dat ik er elk jaar naar uitkeek en dat het fantastisch was om te ontdekken dat elke dirigent weer iets anders had ontdekt. Iets nieuws had toegevoegd.

De uitvoeringen door NBV zijn speciaal, omdat ze nooit hetzelfde zijn. Juist de kleine verschillen in het vertolken van de koralen, de felheid in de turbae (volkskoren) en de invulling van de Basso Continuo instrumenten zorgen voor verandering in muzikale effecten. Voeg daarbij de sfeer van de Sint Baafs en de warme wijze waarop publiek en musici worden ontvangen en je krijgt een ideale situatie om de kracht en de schoonheid van de muziek van Bach te ervaren.

De Passion is een totaal belevenis waarin emoties van pijn, eenzaamheid, verdriet, maar ook van hoop en vreugde elkaar afwisselen.

De NBV zorgde dit jaar voor een première, Voor de eerste keer, in de lange geschiedenis van dit uitzonderlijk goed ensemble, werd het geleid door een vrouwelijke dirigent: Johanna Soller. Zij maakte een geweldige indruk. Haar directie is stijlvol en meteen wordt duidelijk dat zij de tekst respecteert en een extra lading meegeeft. Zij weet de spanning op te bouwen en de emotie uit te vergroten.

Onder haar strakke leiding waren de grote koren (opening en slotkoor deel 1 en slotkoor deel 2) echt spannend, en kwam de dubbelkorigheid mooi en duidelijk uit. De koralen waren  rustmomenten en het verschil (ritme/maat) tussen de koralen van het eerste en tweede deel kwamen goed uit de verf. De orkesten en koren volgden haar interpretatie perfect en zo werd de afwisseling tussen serene-, moeilijke fugatische- en felle, dramatische koormomenten heel duidelijk. De menselijke emotie werd uitstekend muzikaal uitgebeeld.

De obligate partijen bij de aria’s werden perfect en liefdevol gespeeld. Je hoorde de tranen druppelen in de oboe da caccia, de felle geseling in de strijkers, de verbetenheid in de gestoken tonen door de gamba als er gezongen werd over haat en valse tongen. De wijze waarop de vocale partijen werden ondersteund door de instrumentale inbreng was fenomenaal.

Ook knap waren de kleine soli van de koristen en bij de beschouwende aria’s staken drie momenten met kop en schouder boven de andere uit: het duet So ist mein Jesus, nun gefangen en de aria’s: Erbarme dich en Aus Liebe. Sopraan Isabel Schicketanz en alt Alex Potter voelden elkaar volledig aan in het duet. Hun harmonieuze zang tegenover de inbreng van het koor was subliem. De hier genoemde aria’s die door de alt en de sopraan werden vertolkt, waren zo mooi en intens, vol gevoel en bovendien stijlvol. Ze zullen lang in de herinnering blijven hangen.

De evangelist Thomas Hobbs was een echte verteller en bracht vele nuances aan in zijn vertolking. Zuiver en dramatisch overtuigend.

De andere solisten waren goed, wel had ik mijn bedenking bij het iets te luid zingen van de sopraan 1 in de koren (zij kwam boven het koor uit) en de eentonigheid van de interpretatie van Felix Schwantke (Christus). Hij bezit een mooie stem, maar zong alles: recitatief, arioso en aria met hetzelfde volume. Daardoor miste ik emotie. Met wat meer nuances en frasering zou zijn bijdrage winnen.

Deze Matthäus Passion 2024 zorgde voor emotie, een tevreden gevoel (höchts vergnügt) en berusting (Wir setzen uns mit Tränen nieder).