Serene en homogene Matthäus Passion uitvoering
Jeanette Vergouwen-de Caluwe
De jaarlijkse uitvoering van de Matthäus Passion van J.S. Bach in de Sint Baafskerk in Aardenburg was dit jaar zonovergoten. De Nederlandse Bachvereniging (NBV) zorgt er nu al meer dan veertig jaar voor dat het magistrale werk telkens iets anders klinkt. Door steeds te kiezen voor een andere dirigent worden telkens andere facetten belicht. Deze keer leidde de Duitse dirigent Hans-Christoph Rademann. Dit deed hij ook in 1999. Deze keer viel meteen zijn persoonlijke benadering van het werk op. Hij sloeg niet de maat maar dirigeerde met brede bewegingen die meer de dramatiek van het verhaal en de dynamiek van de muziek onderstreepten. Dat bleek al meteen in het openingskoor waarin het Kampen Boys Choir opviel met een krachtige en mooi gebrachte cantus firmus melodie. De repiënisten en solisten vormden een mooi geheel en de instrumentalisten overtuigden vanaf de eerste minuut. Zoals altijd bij de NBV zorgden zij, met een tomeloze inzet en een doorvoelde begeleiding van solisten en koren, voor meer spanning.
Omdat de keuze van de dirigent medebepalend is voor de solistencast, kreeg het publiek vele nieuwe, jonge zangers te horen. Evangelist Benedikt Kristjánsson, die net achter het orkest stond en niet op de kansel, vertelde op een beeldende intens dramatische manier. Hij durfde sommige zinnen superzacht te zingen en daardoor werd zijn voordracht heel intens.
De andere solisten waren Carine Tinney, sopraan 1, Kristen Witmer, sopraan 2, Terry Wey, alt 1, Olivia Vermeulen, alt 2, Georg Poplutz, tenor 1, James Gilchrist, tenor 2, Matthias Winckhler, bas 1 (Christus) en Tobias Berndt, bas 2. Een top cast die ook de Koren 1 en 2 versterkten.
De bekende twee-korigheid van de Matthäus kwam minder helder over. Persoonlijk zou ik liever hebben dat de Turbae koren, waarin vaak gedialogeerd wordt, niet meegezongen zouden worden door de twee solistenkoren. Wellicht zal dit de transparantie ten goede komen. Nu kreeg ik soms de indruk dat ik luisterde naar een vier-korigheid. Bovendien kwamen de stemmen van enkele solisten net iets volumineuzer over.
Dirigent Rademann koos voor iets langzamere tempi. De koralen klonken heel sereen met een onderliggende emotie, zonder fermaten maar met op de laatste tonen een lichte vertraging en verlenging van de slottoon. Wondermooi en effectief. Dé koraal ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ klonk speciaal omdat het tweede couplet veel inniger en zachter werd gebracht.
De obligate partijen door de verschillende instrumenten, kregen een efficiënte en perfecte invulling. Juist de strelende klanken uit oboe’s en traverso’s en de ritmisch gestoken stevige streken van de gamba lieten de kracht van de emotie in de aria’s nog beter uitkomen.
Als hoogtepunten worden bijna bij elke uitvoering het ‘Erbarme dich’ en’ Aus Liebe’ genoemd. Deze keer vond ik het duet tussen sopraan en alt ‘So ist mein Jesus nun gefangen’, het summum. Wat een perfectie en harmonie.
Omdat de tweede alt een vrouw was, kon het publiek ook eens het verschil van klankkleur horen tussen de mannelijke en vrouwelijke alt. Verfrissend en ook heel verschillend van emotionele inbreng en uitstraling.
Rest me nog te benadrukken dat de fugatische passages helder en transparant werden gezongen en het slotkoor bracht ook dit keer weer die hemelse rust en vertroosting.
Een bewonderenswaardige mooie uitvoering die door de NBV tot en met 19 april 2025 nog elf keer wordt uitgevoerd in Nederland. Zie bachvereniging.nl