De balans tussen drama en meditatie
Door Jeanette Vergouwen
In Aardenburg werd de reeks van Passionen in Zeeland afgesloten. De Nederlandse Bachvereniging verzorgt elk jaar een tiental uitvoeringen van de Matthäus Passion in Nederland. Deze uitvoering wordt beschouwd al het neusje van de zalm, enerzijds omdat het een authentieke interpretatie is en anderzijds omdat Jos van Veldhoven en de zijnen elk jaar een andere visie brengen. Vorig jaar bestonden de koren I en II nog uit zestien ripiënisten, dit jaar waren dat er acht. De negen solisten stonden tussen orkest en koren en zongen, naast hun solo’s, de partij van de koren mee. Door de opstelling mengden de stemmen beter dan in de versie 2008 en daardoor bleef de tweekorigheid transparant en werd de dramatiek versterkt.
Deze passie is de muzikale vertaling van de laatste dagen van Jezus en balanceert tussen meditatie/beschouwing en drama. Jos van Veldhoven benadrukte tot nu toe de subtiele emoties. Onder leiding van Lars Ulrik Mortensen werden drama en dynamiek onderstreept. Hij liet de koralen zingen in een vrij snel tempo en de turbae koren kregen een sterk dramatische invulling. Zelf speelde hij regelmatig de basso continuo partij mee op klavecimbel, maar wat vooral opviel was zijn erg beweeglijke directie. Mortensen dirigeert met heel zijn lijf en geeft inzetten en intenties aan met hoofd, schouders, armen en vingers. Met deze (onrustige) directie gaf hij alles, tot in de kleinste details aan.
Bach heeft duidelijk de twee solistenkwartetten ingevuld. De taak van sopraan II, alt II en tenor II is miniem en dat was jammer wat het timbre van de sopraan was warm en de aria Können Tränen van alt II was van een bijna niet te evenaren schoonheid. De evangelist zong zijn partij met groot gevoel voor drama. Hij durfde triple piano te zingen en vulde de tempi vrij in. Er waren tijdens de uitvoering enkele opmerkelijke hoogtepunten: de schitterende vioolsolo bij de aria Erbarme dich, de sereen, zuiver en subtiel gebrachte aria Aus Liebe, de begeleiding en interpretatie van recitatief Ach Golgotha en de daarop volgende aria, en de door Harvey gezongen aria Komm süsses Kreuz.
Maar bovenal wil ik mijn bijzondere waardering uitspreken voor de instrumentalisten. De obligate partijen van traverso, oboe d’amore en da caccia, gamba en cello waren werkelijk subliem. Zelfs zonder woorden ontroert deze muziek. Meer aandacht besteden aan de instrumentale partijen van deze passie is een aanrader.
Matthäus Passion van Bach
Door orkest en ripiënisten van de Nederlandse Bachvereniging, Kampen Boys Choir, Jan Kobow (evangelist), Dorothee Mields, Suzanne Rydén (sopranen), Robin Blaze, Alex Potter (alten), Leif Aruhn-Solén, Mathias Hedegaard (tenoren), Peter Harvey (Christus) en Matthew Brook (bassen) o.l.v. Lars Ulrik Mortensen. Gehoord za 04/04, Sint Baafskerk Aardenburg.
Foto: Lars Ulrik Mortensen
