Recensie Matthäus Passion 2002

Marcus Creed NC
Recensie Matthäus Passion 2003
september 26, 2019
Jos van Veldhoven, foto Jos Wouter Jansen
Recensie Matthäus Passion 2001
september 26, 2019
Johannes Leertouwer

Consequent hoog tempo en homogene Matthäus

 

Door Jeanette Vergouwen

 

De Matthäus Passion van Bach is voor vele muziekliefhebbers een must. Maar er zijn ook mensen die om religieuze redenen deze Passiemuziek niet willen missen. Pasen zonder Matthäus is voor hen geen Pasen. In de jarenlange traditie om de Matthäus bij te wonen steekt één plaats boven al de andere uit: Naarden. De uitvoering op Goede Vrijdag in de kerk van Naarden, is dé uitvoering waar men van heinde en ver naar toe komt. Al meer dan twee decennia wordt deze Matthäus met dezelfde cast uitgevoerd in de Sint Baafs in Aardenburg op Palmzaterdag. Het publiek is gevarieerd. Uit heel Nederland en België komt men naar Aardenburg omdat de sfeer in deze ruimte, waar het uitzicht niet gehinderd wordt door pilaren, speciaal is en omdat ze verzekerd zijn van muzikale topkwaliteit.

De editie 2002 is speciaal. Orkesten en koren hebben een bloedtransfusie gekregen. Heel wat nieuwe jonge musici opereren naast gevestigde namen. Hierdoor wordt meteen een wissel op de toekomst getrokken. De Nederlandse Bachvereniging weet immers elk jaar hetzelfde werk, steeds anders te brengen. Het zit hem in de kleine nuances en verschillen en deze worden mede bepaald door de dirigent. Elk jaar kiest de vereniging voor een andere barokspecialist. De een benadrukt de dramatiek, de ander benadert het werk meer uit piëteit. Omdat Gustav Leonhardt niet meer dan vijf uitvoeringen (en alleen in kerken) wil dirigeren, nam Johannes Leertouwer de taak op zich om de andere vier te leiden.

De uitvoering in Aardenburg was homogeen, en opvallend was het consequent volgehouden vrij hoge tempo. De koralen werden, zonder echte fermates, sereen gezongen. De volkskoren kregen een gedoseerd dramatische invulling. De verschillende obligate instrumentale partijen werden perfect gebracht en echt opvallend was de dynamische inbreng van organist Leo van Doeselaar (met schitterende fraseringen) en de andere Basso Continuo spelers. Leertouwer is in zijn hart violist en dat was te zien. Hij weet dat de vocale en instrumentale solisten en de continuospelers hun partituur kennen en daarom dirigeert hij deze passages, op een enkele inzet na, niet.

Door ziekte van tenor Jan Kobow, moest Charles Daniels zowel de tenoraria’s als de evangelistenpartij vertolken. Een zware opdracht die af en toe lastige overschakelingen eist, maar die door hem knap werd vervuld. Indrukwekkend was de vertolking van de Christuspartij. Stephen Varcoe zong niet alleen mooi, zijn uitstraling was geweldig. De andere solisten hadden alle drie enkele zwakke momenten in het eerste deel. Maar in de grote, bekende aria’s blonken zij uit door zuiverheid en expressie. Het begin- en de beide slotkoren dwongen respect af, door de uitgekiende balans tussen expressiviteit en ingetogen piëteit. Een uitvoering waar je dagen op kunt teren.

Matthäus Passion

Van J.S. Bach. Door het koor en orkest van de Nederlandse Bachvereniging, Jongens kathedraalkoor Haarlem, Monica Frimmer (sopraan), Kai Wessel (altus), Charles Daniels (evangelist en tenoraria’s), Stephan Macleod (bas) en Stephen Varcoe (Christus) o.l.v. Johannes Leertouwer. Gehoord op zaterdag 23 maart in de Sint Baafs in Aardenburg. Nog te horen o.l.v. Leertouwer in Utrecht (26), Tilburg (27), o.l.v. Gustav Leonhardt in Naarden op  28, 29 en 30 maart.