Recensie Matthäus Passion 1997

Sigiswald Kuijken
Recensie Matthäus Passion 1998
september 26, 2019
Jos van Veldhoven, foto Jos Wouter Jansen
Recensie Matthäus Passion 2006
september 13, 2019

Serene, ingetogen uitvoering van ultieme passiemuziek

 

Aardenburg – Sint Baafskerk

Jubileumuitvoering Matthäus Passion van J.S. Bach. Door het Koor en Barokorkest van de Nederlandse Bachvereni­ging, het Jongenskoor van de St. Bavo uit Haar­lem,  Gerd Türk (tenor/evange­list), Geert Smits (bas/­Christus), Vasiljka Jezovsek (so­praan), Andreas Scholl (contrate­nor), Hans Jörg Mammel (tenor) en Peter Kooy (bas) o.l.v. Jos van Veldhoven. Gehoord op 22 maart. Nog te horen op 25 en 26/3 in Utrecht, 27, 28 en 29/3 in Naarden.

Door Jeanette Vergouwen

Alles, maar dan werkelijk ook alles, werkte zaterdag mee om van de jubileum uitvoering er een te maken die lang, heel lang, in de herinnering zal blijven. Er waren sublieme momen­ten van opperste muzikaliteit: schrijnende dissonanten die hartbrekend overkwa­men, prachtige, dramatisch sterke, koorpas­sages, schit­te­rende koralen, altaria’s waar men tot tranen toe door ge­roerd werd, een innige bijna etherische vertolking van de sopraan­aria ‘Aus Liebe’ met een perfecte obligate begelei­dingspartij van tra­ver­so en oboe’s; en net op dat moment zette de zon de fluitiste in een aureool van licht….

De uitvoering van dé Matthäus Passion kan dit jaar omschreven  worden als ingetogen en sereen. Jos van Veldhoven behandelt de tekst met veel respect en heeft oog voor de dramatiek. Hij zorgt er voor dat alles transparant blijft en weet op het juiste moment wat extra dynamiek aan de uitvoering mee te geven. De koralen zijn werkelijke rustpunten, de aria’s echte beschouwingen, barstensvol emoties, en de ‘grote’ koren (ope­nings- en slotkoren) munten uit door homogeniteit. Er is gekozen voor een pittig tempo en dat komt ten goede aan de expressiviteit

Jaar in jaar uit presteren koor en orkest van de Nederlandse Bachvereniging op hoog niveau. Alle details zijn verzorgd en alles klinkt natuur­lijk en nooit pathetisch of geforceerd. Bovendien is de interpretatie nooit dezelf­de. Steeds wordt er iets toege­voegd, zodat de uitvoering ook muzi­kaal boeiend blijft. Dit jaar is de theorbe toege­voegd aan de BC-partij. Dit zorgt voor een extra inkleu­ring van de akkoorden. De akoestiek van de Sint Baafskerk is bijzonder en staat de musici toe om ook triple piano te zingen of te spelen. Nu was de opstelling van de solisten niet optimaal (tussen koor en orkest) en dat was vooral in de aria’s met obligate soli van instrumenten, een nadeel.

De solistencast is jong en verfrissend. Gerd Türk brengt het verhaal met eenvoud en de juiste expressiviteit. Geert Smits is een smartelijke Christus en soms ietwat kelig van ge­luid. Een vaste waarde is de inbreng van Peter Kooy die net als contratenor Andreas Scholl op natuurlijke wijze de juiste barokversieringen zingt. Tenor Mammel heeft moeite met de aarts­moeilijke aria ‘O Schmerz’ maar overtuigt in ‘Geduld, Ge­duld’. Sopraan Jezovsek bezit een heldere stem en overtuigt vooral in het duet met de alt en de aria ‘Aus Liebe’. Contra­tenor Scholl vertolkt de altaria’s perfect. Ik heb nog nooit de aria ‘Kön­nen Tränen…’ zo subliem horen vertolken. In een perfecte balans….werkelijk een ultiem moment.