Kuijken Kwartet vertolkt het Requiem puur en indringend
Wie heeft het Requiem van Mozart nog niet gehoord? Na de film Amadeus steeg het aantal kenners in ieder geval. Het verhaal over de totstandkoming van deze compositie lijkt op een thriller: de doodzieke Mozart die verbeten werkt aan het Requiem voor een geheime opdrachtgever en verzwakt overlijdt, voor het werk af is, waarna hij begraven wordt in een massagraf.
Luguber? Niet echt. Voor Bach en Mozart hoorde de dood bij het leven. Zij hadden zich met de dood verzoend tijdens hun leven en ervaarden de dood als het logische einde.
In de Sint Baafskerk in Aardenburg vertolkten het Kuijken Kwartet zaterdag 08 juli 2023 de versie voor Strijkkwartet van het Requiem van Mozart. Dus geen koor, geen solisten geen blaasinstrumenten geen vol orkest, maar slechts vier strijkers.
Dit arrangement werd geschreven door Peter Lichtenthal, een arts/componist die bevriend raakte met Karl Mozart (zoon van Wolfgang Amadeus). Hij bewerkte de orkestversie voor strijkkwartet zodat de muziek in de huiskamer gespeeld kon worden. Het arrangement bevat dus puur de instrumentale (orkest)begeleiding van het Requiem, zodat de luisteraar de vocale partijen erbij moet fantaseren. Moeilijk is dit niet, want deze versie is zo integer en klinkt, zeker in de interpretatie van de ‘Kuijkens’, zo intens dat je als toehoorder als het ware in de muziek wordt gezogen.
Sigiswald en Sara Kuijken/violen, Marleen Kuijken-Thiers/altviool en Pierre Beaubatie/cello vormden een eenheid. Ze vulden elkaar volledig aan en vormden als 4 strijkers één hart. Een hart dat pulseerde voor de muziek en waarbij de musici onderling met respect voor de partituur van de anderen speelden.
Dat bleek meteen in het Introïtus waarin het serene (plechtige) goed overkwam en de fuga van het Kyrie transparant werd gebracht. In het Dies Irae, deze keer dus zonder vocale uithalen, maar puur teruggebracht tot de essentie van de muziek, kwam de angst voor de ‘gruwelijke dag’ goed over. De muziek klonk indringend en puur. Verrassend was de solistische rol van de eerste viool in het Tuba Mirum, de aria voor de bas. Maar die muzikale lijn werd daarna overgenomen door de cello.
In het deel (Rex tremendae) vraagt de mens om een mild oordeel en smeekt daarna om gered te worden (Salva me). De muziek kwam in een stroomversnelling, de diep emotionele druk werd opgevoerd en de ontspanning kwam pas terug in het Recordare. Hoe knap was de solo van de eerste viool die open bloeide boven de stemmige begeleiding van de andere strijkers, hoe innig het Lacrimosa, je voelde de tranen druppelen, hoe intens werden de volgende delen gebracht, de muziek, mede dankzij de integere vertolking, hield de spanningsboog vast. Pas in het slotdeel kwam de stroom van vertroosting in de laatste woorden van het Requiem: Et lux perpetua luceat eis (En moge het licht zonder einde hen verlichten). Mozart schreef daarna nog een stralende fuga op de woorden Cum sanctis tuis in aeternum (met uw heiligen in de eeuwigheid) en eindigde met een verstild Adagio quia pius es (U bent vol liefde).
Het publiek bleef met stomheid geslagen achter, of verkeerde in hemelse sferen, de aanwezigen moesten even terugschakelen naar de realiteit. Daarna volgde een warm applaus
Bachstad Aardenburg heeft de reeks Zomerconcerten deze keer aangepast: 2 orgelconcerten en 4 speciale optredens door topmusici. Meer informatie www.bachstad.eu evenementen.
Garantie voor een mooie muzikale ervaring.
Jeanette Vergouwen