Recensie BachPlus 10 juni 2022

Recensie BachPlus 8 januari 2023
februari 18, 2023
Recensie BachPlus 12 januari 2020
januari 13, 2020

De helende troostmuziek van Bach

 

door Jeanette Vergouwen

 

Het concert dat BachPlus o.l.v. Bart Naessens zondag 10 juni 2022 verzorgde, was van een kwalitatief zeer hoog gehalte. De twee gastsolisten Peter Kooij/bas en Marcel Ponseele/hobo, zijn van wereldniveau. Zij zorgden ervoor dat de uitvoering met gouden letters in de annalen van het Bachcomité Aardenburg kan worden ingeschreven.

De bekende uitdrukking: de afwezigen hadden ongelijk, was jammer genoeg van toepassing. Voor een dergelijke uitvoering staan ze in de Randstad in de rij en daar moet men bovendien een fiks hogere entree betalen. Corona was en is nog steeds een stoorzender voor de cultuur. De musici willen graag optreden. Het publiek beloont dit enthousiasme nog niet.

Welnu, de muziekliefhebbers hebben dus echt iets gemist. Het programma met 4 composities van Bach was afwisselend, betoverend mooi en intiem.

De Prelude en Fuga in b (BWV 544) voor orgel, met een fijne registratie, was een treffende opening. De Fuga kreeg een subtiele invulling, zodat alles transparant klonk en de knappe constructie goed overkwam.

Quartetti nach dem Choral ‘O Haupt voll Blut und Wunden’ van Johann Gottlieb Janitsch, een componist die in de galante stijl schreef (zoals de zonen van Bach), voor 2 violen, altviool, hobo en Basso Continuo (orgel, cello en contrabas) werd volledig in balans gebracht, met een prachtig inkleurende hobopartij. De volledig eensgezinde harmonieën klonken in de langzame delen ingetogen of triest, verstild in het Allegretto en energiek in het Vivace.

De Sonate in G voor viool en klavier, meer een sonata da camera, met 5 delen met een aangename afwisseling van snelle(re) en langzame delen, werd mooi vertolkt.

Opvallend was de keuze van de twee Cantates BWV 158 en BWV 82. In beide werken is er een rol weggelegd voor de oude man Simeon (aan wie beloofd was dat hij niet zou sterven voor hij de Messias had gezien en die het veertig dagen oude kind van Maria mag aanschouwen tijdens Maria Lichtmis). In de cantate ‘Der Friede sei mit dir’, neemt hij afscheid van de wereld in de aria ‘Welt ade’, waarin de hoofdmelodie (bas) een prachtige instrumentale begeleiding krijgt en de ondersteuning van een colla parte partij van sopraan en hobo, Bovendien speelt de viool een virtuoze, expressieve solo op de drie hoge snaren. In de koraal komt het vastberaden doodverlangen uit.

Hartverscheurend is de cantate ‘Ich habe genung’, deze muziek ademt weemoed. De hobo laat lyrische melodische lijnen horen en de stijgende sextsprong doet denken aan het ‘Erbarme dich’ uit de Matthäus Passion. Peter Kooij bracht beheerst de vermoeidheid met het aardse bestaan van Simeon, over. Hoogtepunt van dit werk is de aria ‘Schlummert ein’, waarin de dood als een onschuldige slaap wordt uitgebeeld. (Bachbiograaf Albert Schweitzer noemde deze aria niet voor niets: het wiegelied voor het eeuwige slapen). Zwaarmoedigheid, het wiegende ritme, de markante stiltes en de prachtige hobolijn tegen de serene baspartij zorgden voor kippenvel en diepe ontroering. Peter Kooij is een echte Bach-bas, met een omvangrijke tessituur, een kleurrijk baritontimbre en hij zingt de donkere bastonen soepel, vol en egaal.

Tijdens een dergelijke uitvoering onderga je als luisteraar de helende troost van de muziek van Bach. Hemelse muziek waardoor je na de laatste toon weer een beetje hardhandig terug met beide voeten op aarde wordt gezet.

Mis een volgende kans niet, Bach blijft ontroeren.