Recensie Mattheuspassion 2023

Recensie Mattheüs Passion 2024
maart 25, 2024
Recensie Ensemble Lyrico
augustus 21, 2023

Matthäus Passion met verassende accenten en ontroerende momenten

 

Jeanette Vergouwen-de Caluwe

 

De weersomstandigheden waren bar en boos. Kou, wind en regen. De bezoekers die naar de uitverkochte Sint Baafs kerk in Aardenburg kwamen, om naar de Matthäus Passion van Bach te luisteren, kwamen niet in een koud gebouw. De organisatie had de verwarming goed laten branden en dat was een warm welkom. Overigens ook een noodzaak, want een uitvoering met periode instrumenten vereist een verwarmd gebouw. Het bewijs, dat Aardenburg goed voor zijn gasten zorgt, was dat er nauwelijks gestemd moest worden.

Als je al meer dan veertig jaar jaarlijks naar de Matthäus bent geweest, volg je dit gebeuren met een hoge verwachting. Wat wordt er dit jaar extra toegevoegd? Waar worden deze keer de accenten op gelegd en hoe komt het werk van Bach emotioneel over? Het is een absoluut meesterwerk, zowel vocaal als instrumentaal, waar een gelovigen en ook de muziekkenners zich aan kunnen laven.

De Nederlandse Bachvereniging heeft de interessante traditie om telkens een internationale gastdirigent te vragen, alle grote barokkenners zijn al gepasseerd in Aardenburg. In 2005 was dit Masaaki Suzuki, in 2023 zijn zoon Masato Suzuki.

Duidelijk werd meteen dat Masato Suzuki de sterke boodschap van het Mattheus evangelie wilde overbrengen. Dit gebeurde in het eerste deel op een vrij zakelijke docerende wijze, effectief, evenwichtig en sereen. In het tweede deel kwam daar een extra emotionele vertaling bij en ontstonden er hartverwarmende momenten. 

Het is te veel om alle bijzonderheden op te noemen, maar enkele hoogtepunten wil ik toch even belichten. De opstelling van de musici was heel evenwichtig; de basso continuo instrumenten zaten centraal met de gamba als hèt middelpunt. De vocalisten waren zo opgesteld dat de dubbelkorigheid goed uitkwam en bovendien verdubbelden de solisten de beide koren. De jongensstemmen in het openings- en slotkoor in deel 1 klonken prachtig sterk en helder. Toch had ik even moeite met de extra inzet van de solisten in de koren, omdat sommige stemmen boven het koor uitklonken. De balans tussen solostemmen en de vocale ensembles werd daarna steeds beter. 

Evangelist Benjamin Bruns was een echte verteller, hij zong vanaf de kansel en bracht zijn rol met spanning, dramatiek en sterke stem. De turbae-koren werden krachtig, soms fel en vol passie gezongen, de koralen werden gebracht in een (heel) snel tempo met steeds een vertraging op de laatste twee noten. De koralen zijn de rustpunten in dit werk, die sereniteit en rust kwamen echter pas in de koralen in deel 2. Toen werden de tonen iets minder afgebroken en vloeide de muziek als troostende balsem.

Dirigent Suzuki leidde accuraat en beeldend. Hij gaf alles aan en zorgde voor een sterke spanningsboog.  Bas 1 Christian Immler zong een sonore doorvoelde Christuspartij, maar de aria Mache dich, meine Herze, rein was een hoogtepunt, ontroerend mooi. De solisten waren allen kwalitatief prima, maar twee aria’s maakten op mij een onvergetelijke indruk. 

De aria Aus Liebe door sopraan Joanne Lunn, heel emotioneel en recht vanuit het hart vertolkt en de aria Können Tränen meiner Wangen door countertenor Clint van der Linde. Zijn stem is rond en mooi en hij brengt ook alles met serene emotie en vooral met veel extra kleurnuances. 

Ook het duet en andere aria’s kregen een extra lading mee, mede door de perfecte instrumentale invulling van de obligate partijen. Een extra pluim nog voor gambiste Mieneke van der Velden, haar krachtig gestreken tonen raken tot in de ziel.

Rest nog het slotkoor dat voorafgaat met de steeds herhaalde, doordringende zin: Mein Jesu, gute Nacht. Ik was werkelijk tot tranen geroerd.

Het is een huzarenstukje van de NBV, solisten en Suzuki. Twaalf keer de Matthäus Passion vertolken binnen 3 weken. Vermoeiend jawel, maar het moet ook een zalige ervaring zijn.